Za kilka dni minie 289 rocznica powstania Królewskiego Bractwa Strzeleckiego w Więcborku, które powołał 16. 10. 1732 r. Król Polski August II Mocny !

W tym akcie uczestniczył Józef Remigian Hrabia Potulicki z Więcborka herbu Grzymała sekretarz Króla Polski Augusta II Mocnego, Pułkownik Wojsk Koronnych Jego Królewskiej Mości Augusta II Mocnego Kawaler Orderu Orła Białego z Więcborka dla którego Król Polski August II Mocny powołał Królewskie Bractwo Strzeleckie w mieście Więcbork.

To bractwo reaktywował w 1920 roku w II RP mój pradziadek pierwszy prezes odrodzonego po zaborach KBS Więcbork Jan Bracka, który przekształcił je 88 lat temu  3 grudnia 1933 roku w stowarzyszenie !  Natomiast niebawem 11. 11. 2021 r. minie 19 rocznica reaktywacji tego Kurkowego Bractwa Strzeleckiego w Więcborku , której dokonałem ja Tomasz Roman Bracka z 15 osobami 11 .11. 2002 r. zostając wybrany tego dnia jednogłośnie pierwszym prezesem odrodzonego III RP Kurkowego Bractwa Strzeleckiego w Więcborku. 

Przedstawiam akt Króla Polski Augusta II Mocnego powołujący Bractwo Strzeleckie w Więcborku z 16. 10. 1732 r.

Augst Wtóry z Bożej Łaski Król Polski Wielkiego Księstwa Litewskiego, Ruskiego, Pruskiego, Mazowieckiego, Samogickiego, Kijowskiego, Wołyńskiego, Podlaskiego, Liwońskiego, Smolińskiego, Siewierskiego, Czernichowskiego. Książę i Dziedzic Saxsoni, Pierwszy Elektor. Wobec Wszystkiem dajemy znać komu o tym wiedzieć należy, że Wielmożny Józef z Potulic Potulicki Starosta Borzechowski i Miławski Cech Strzelecki miasteczku swoim dziedzicznem Więcborku nazwanym, w województwie Kaliskim w powiecie Nakielskim leżącym, na formę pobliższych miast i miasteczek, powagą Naszą Królewską abyśmy instytuowali i erygowali, instancjował i nas uniżenie suplikował, aby Mu się tenże Cech Strzelecki w pominonem miasteczku za konsensem i wolą naszą proszono bez wszelkiej trudności pozwoliliśmy i gdyby Rzeczpospolita posiłków potrzebowała, mężów do wojennego ćwiczenia przyłożonych i do traktowania broni sposobnych, w każdym przypadku mieć ich powinna.

Jakośmy słusznemi z konwikowani racjami fundowani i wprowadzenie Cechu czyli Bractwa pozwalamy. Asekurujemy tosz Bractwo Strzeleckie przez przyrzeczonego Wielmożnego Potulickiego Starostę Borzechowskiego Vigore Preseny z konsensu naszego będzie instytuowane i ważne wiecznemi czasy.

Chcemy aby Bracia tegoż Strzeleckiego Cechu w miasteczku Więcborku erygując wszystkie artykuły, punkta, przywileje, prawa i wolności poddanemu Cechowi miasteczku Złotowo konsensu Naszego Roku Pańskiego 1702 dnia 9 miesiąca marca pozwolone, niemi niech się rządzili i we wszystkiem obserwowali.

Co dla lepszej wiary ręką naszą podpisujemy i pieczęcią naszą królewską zatwierdzamy.

Działo się w Warszawie dnia 16 Oktobera Roku Pańskiego 1732,
Panowania Naszego 36.Roku.
AUGUST REX /L.S./

Instytucja Bractwa Strzeleckiego w miasteczku Więcborku Wielmożnego Potulickiego Starostę Borzechowskiego i Mławskiego dziedzicznym.
Adam Stanisław Grabowski Dziekan Katedralny Chełmiński Podkanclerzy Koronny.

Przedstawiam akt Króla Polski powołujący statut Bractwa Strzeleckiego w Więcborku z 30 czerwca 1733 r.

August II z Bożej Łaski Król Polski Wielki Książę Litewski, Ruski, Pruski, Mazowiecki, Samognicki, Kijowski, Wołyński, Podlaski, Lwowski i Czarniachowski, także i dziedziczny Książę Saksoni i Elektor. Znać dajemy niniejszym skryptem naszym wszystkim i wobec i z osobna, komu o tem wiedzieć należy, od szczęśliwego panowania naszego, aby ta prześwietna Rzeczypospolita nam od Boga pozwolona zupełnie kiknęła i potomnym wiekom chwalebnie słynęła , od naszej albowiem protekcji należą, aby wszystkie godnych rycerzy naszych miast w godnym porządku i postanowionych prawach zostawały a ponieważ miasto Więcbork w województwie Kaliskiem, powiecie Nakielskim położone do dobrego porządku i obrony miasta ze sztuką strzelecką zabiera się ćwiczenie, to za rzecz godną i pożyteczną uznaliśmy.

Za czem my nie przecząc tak godnej intencji obywateli miasta Więcbork na intencję wiernych naszych consiljjarzów na ten czas przy boku naszym będących z osobliwej łaski królewskiej dyplom sztuki strzeleckiego cechu wydać umyśliliśmy, tako i teraz wydajemy i pozwalamy niniejszem pisaniem naszym ażeby pominione bractwo stuki strzeleckiej miejsce najwygodniejsze obrawszy i naznaczywszy, tam się dni zwyczajnych w sztuce strzeleckiej ćwiczyło. Punkta artykułów i kondycyje, dobry wyrażając porządek do wolnego upodobania bractwa służące niżej opisane, postanowione i uchwalone, mocą naszą Królewską aprobujemy i konfirmujemy, który to walor, żeby na zawsze był zachowany mieć chcemy, których to artykułów i punktów tenor jest taki. W Imię Pańskie! Amen. Do wiecznej a potomnych pamięci!

Ktokolwiek w katalog braci będzie chciał być wpisany , najprzód złotych polskich do skrzynki bractwa bez żadnej odwłoki wyliczy i 4 funty wosku odda na świece, które bracia w procesji przy Najśw. Sakramencie nosić będzie każdy.

Także z braci cechu strzeleckiego pistolet albo rusznice dobrze sporządzoną dla obrony miasta do pominionego bractwa darować powinien. Niegodzi się także, nikogo do tego bractwa przyjmować tylko, któryby pierwej zostawał mieszczaninem i pokazał list rodowy, wyjąwszy synów tamecznych mieszczan, którzy jeżeli będą w bractwo strzeleckie wkupieni, wolno im strzelać do tarczy.Przytem niech się nikt nie waży z drugiego i cudzego bractwa albo kogo inszego pożyczonym pistoletem albo strzelbą strzelać tylko ze swojej własnej pod utrata strzelby i honoru królewskiego. Kto by się ważył z braci drugiego brata wziąść rośnicę i zapał zdradliwie zatkać, da winy złoty jeden.

Ktoby zaś z braci najlepiej w tarczę uderzył kulą król albo strzelec od wszelkiej kontrybucji Rzeczypospolitej, od cła i od miejski ciężarów i podatków wolny będzie przez cały rok. Bracia wszyscy, w którymkolwiek domu znak albo chorągiew strzelecka wywieszona z okna będzie, tam się schodzić będą, gdzie przez starszych braci tarcza lokalowa będzie a stamtąd na miejsce naznaczone z tarczą pójdą.

Tam najpierwej pan prezydent miasta jeżeli na ten czas obecny będzie 5 razy strzeli, potem następować będą starsi cechu strzeleckiego, consequenter inni bracia według porządku regestrowego. Jeden zaś przysiężny przy kopie albo w dole przy tarczy zasiąść powinien, aby przestrzegał kto lepiej w tarczę uderzy.

Czas strzelania tego od środy świątecznej aż do czwartku trwać będzie. Żaden z braci, aby się nie ważył więcej do tarczy strzelać tylko 4 razy. Bracia wszyscy cechu strzeleckiego po wystrzelaniu w czwartek o 20 godzinie na zegarze wielkim a na małym o 8 godzinie,który ubił tarcze i królem cechu strzeleckiego został, od starszych i braci koronowany będzie, potem go do domu jego pięknie z triumfem zaprowadzą.

A kto z braci strzeleckiego cechu w tarcze najlepiej kulą uderzy, choćby nie był w cechu piwowarskim, wolno mu będzie przystęp in instanti do bractwa cechu piwowarskiego. Ten zaś strzelec albo król koronowany od starszych, jeżeliby sam takiem piwowarstwem się bawić nie chciał wolno mu urząd i wolność honoru swego komu inszemu, darować albo sprzedać. Bractwo zaś cechu strzeleckiego królowi da klejnot albo raczej łańcuch złoty i srebrny z klejnotem, który sobie na roczny swój pożytek obrócić może z tą kondycją, że to wszystko zupełnie do bractwa strzeleckiego odda w niedzielę ”Rogationes” nieoddanie pod winą i wagą dwojga tychże klejnotów, do którego oddania stawiać powinien rękojmiów mieszczan i słusznych i dobrze posesjonatów.

Tegoż króla tudzież Pana Prezydenta starsi i z bracią traktować będą. Król jeżeli będzie chciał według swojej możności p.p. starszych tego cechu w wyprawieniu bankietu suplementować może. Którykolwiek brat obrany na królestwo przy ekspiracji urzędu swego i królestwa ze szczodrobliwości swojej powinien będzie klejnot srebrny z herbem swoim do bractwa strzeleckiego i czas sposobny upatrzywszy godną cechu tego braci wyprawić kolację t.j. wieczerzę.

Którykolwiek z braci tarczy żaden z nich od króla i inszych braci odstępować nie powinien po onem wystrzeleniu, póki ów przysiężny brat tarczy z mety nie przyniesie. Potem skromnie wszyscy porządkiem żołnierskim trybem do miasta wnijdą a to pod winą 1 funta wosku.

Po wystrzelaniu, aby się nikt nie ważył tarczy z mety ruszać, tylko komu nakażą pod winą złotych polskich 6. Ktokolwiek by z braci mniej przystojne słowa mówił albo żarty na miejscu strzelania albo przy kongregacji brackiej czynił, odda winy złotych 3 polskich. Nikomu z braci nie wolno z szablą przychodzić do bractwa i na miejsce strzelania pod winą funta wosku jednego. Starać się będzie bractwo cechu piwnego o obronę miasta i sławetnego magistratu to też ratione chowania ruśnic, pistoletów, prochów kulowych, od którego zawarcia klucze zostawiać będą u starszych bractwa tego. Starsi zaś bractwa cechu strzeleckiego każdego roku w poniedziałek świąteczny i rachunek z perceptów i expensów oddawać będą braciom cechowym.

Potem bractwo całe inszych starszych do tego godnych na przyszły rok obierać będą i konfirmować. Gdy starszy tego bractwa inszego na miejsce swoje wysadzi, jeżeli raz nie będzie posłuszny, da winy pół złotego kto 2 razy da złoty jeden, kto 3 razy będzie wyrzucony z bractwa. W dni świąteczne, ktokolwiek raz u jednego stołu zasiądzie, u tegoż przez całą oktawę zasiadać powinien pod winą pół złotego.Kto z braci do stołu siądzie a miejsca tam nie ma naznaczonego popada winie złotego jednego. Cokolwiek starsi dla dobrego porządku postanowią i uchwalą, to wszystko z artykułu prawo mieć należy. Co wszystkim którym należy, osobliwie magistratowi i wszelkiemu pospólstwu miasta Więcborka do wiadomości podając rozkazujemy aby bractwo strzeleckie z mocy naszej królewskiej na wolnie postanowione we wszystkich punktach, klauzulach, artykułach, kondycjach zachowane było. Praw wolności ochrony zażywać pozwalamy.

Nic a nic woli naszej i rozkazu nie nadwyrężając ani nadwyręzić nie dopuszczając.
Roku Królowania Naszego 1733 dn. 30 Juni

Dnia 03. 12. 1933 r. Królewskie Bractwo Strzeleckie w Więcborku zostaję przekształcone w Stowarzyszenie, którego pierwszym i ostatnim Prezesem Stowarzyszenia Kurkowe Bractwo Strzeleckie w Więcborku w II RP zostaje mój pradziadek Jan Bracka, który pełnił tą funkcje do samej śmierci.

Jan Bracka najwybitniejsza postać stulecia odzyskania przez prezydenckie miasto Więcbork niepodległości ur. 22. 08. 1869 r. zmarł † 09. 05. 1938 r. w Więcborku obywatel polski narodowości polskiej wyznania rzymskokatolickiego syn Anny i Wojciecha Bracka. Dwukrotnie żonaty, pierwsza żona Albertyna Niemczyk, druga Franciszka Sauermann, ojciec sześciorga dzieci.

Piłsudczyk i legionista współtwórca II RP w 1920 r. po powrocie Więcborka do Polski na mocy Traktatu Wersalskiego udostępnił własne domy władzom odrodzonej Rzeczypospolitej na siedzibę Urzędu Miejskiego w Więcborku i Poczty Polskiej. Filantrop, polityk polski, najbogatszy mieszkaniec Więcborka w II RP, kupiec, przedsiębiorca, handlowiec, ziemianin, rentier, restaurator, kawaler najwyższych odznaczeń państwowych RP.

Radny Miejski Więcborka pierwszej kadencji w II RP, członek Zarządu Miejskiego w Więcborku w II RP od 1923 r. do samej śmierci. Członek Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem Józefa Piłsudskiego. Od 3 grudnia 1933 r. do samej śmierci prezes i założyciel i król Stowarzyszenia Kurkowe Bractwo Strzeleckie w Więcborku. Założyciel i Sekretarz Towarzystwa Gimnastycznego Sokół w Więcborku. Założyciel i członek Towarzystwa Samodzielnych Kupców Polskich w Więcborku. Członek i założyciel organizacji religijnych rzymskokatolickich w Więcborku oraz wielki filantrop i darczyńca w tym na rzecz przebudowy kościoła katolickiego w Więcborku w 1937 roku.

Pogrzeb państwowy śp. † Jana Bracka 13 maja 1938 r. i zgromadził w Więcborku tysiące mieszkańców oraz delegacje najwyższych władz państwowych RP. Trumna z ciałem śp Jana Bracka była wystawiona w więcborskim kościele W kondukcie żałobnym za trumną szli Prezydent RP Ignacy Mościcki, marszałek Polski Edward Rydz-Śmigły oraz sześciu kapłanów katolickich z przedstawicielami Wojska Polskiego i Kurkowych Bractw Strzeleckich RP. Jak podaje Gazeta Sępoleńska z maja 1938 r. tak wielkiego i doniosłego pogrzebu miasto Więcbork jeszcze nie widziało, a za trumną podążały wszystkie więcborskie organizacje zarówno świeckie i duchowne oraz niezliczone rzesze przyjaciół i mieszkańców.

Natomiast w oryginalnej kronice 289 letniego KBS Więcbork zachowały się oryginalne rękopisy pradziadka Jana Bracka prezesa KBS Więcbork z korespondencji Jana Bracka z Marszałkiem Polski Józefem Piłsudskim, z którym był zaprzyjaźniony i którego gościł w swoich domach na więcborskim Rynku w II RP. To samo dotyczy Prezydenta RP prof. Ignacego Mościckiego, który wielokrotnie bywał w domach Jana Bracka w Więcborku i tam zakupywał w przedsiębiorstwie handlowym Jana Bracka, różne towary do Rezydencji Prezydenta II RP prof. Ignacego Mościckiego, która mieściła się na przedmieściach Więcborka, obecnie jest to Runowie Młyn.

Jan Bracka to też ziemianin bardzo bogaty mieszkaniec Więcborka okradziony z wszystkiego przez wadze komunistyczne PRL i III RP na 42 miliony złotych tak orzekły prawomocnie Sad Okręgowy w Bydgoszczy, Sąd Apelacyjny w Gdańsku i Sąd Najwyższy RP !

Miejsce spoczynku śp † Jana Bracka na cmentarzu parafialnym w Więcborku zostało uznane Miejscem Pamięci Narodowej RP decyzją Prezydium Komitetu Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa województwa kujawsko – pomorskiego w Bydgoszczy z dniem 26 marca 2014 r. (nr. decyzji WPS.II.5212.9.2014.MK). Ta decyzja jest prawomocna i ostateczna.

W załączonym filmie moje wspomnienie pradziadka ś.p. Jana Bracka współtwórcy II RP w miejscu spoczynku na cmentarzu Parafialnym w Więcborku w przeddzień 152 rocznicy urodzin, która przypadła 22 września 2021 r. https://www.facebook.com/Tomasz.Bracka/videos/346472073825260

Po zakończeniu II Wojny Światowej KBS Więcbork powołuję na Prezesa Franciszka Kucharskiego. W 1960 r. komunistyczne władzę PRL bezprawnie zabraniają działalności KBS Więcbork i rozkradają cały majątek bractwa czyli budynek bracki, strzelnicę, kręgielnie, restaurację i klejnoty Brackie z 10 hektarowym laskiem brackim w Więcborku włącznie. 

Po wielu latach mroków komunizmu 11. 11. 2002 r. ja Tomasz Roman Bracka prawnuk pierwszego Prezesa Jana Bracka reaktywuję w ciągłości prawnej 289 letnie Stowarzyszenie Kurkowe Bractwo Strzeleckie w Więcborku i zostaję wybrany jednogłośnie w dwóch kadencjach jego pierwszym Prezesem w odrodzonej III RP w latach 20202- 2007 r., a  w 2011 roku zostaję Królem KBS Więcbork ! Obecnie reaktywuję Królewskie Bractwo Strzeleckie w Więcborku to z 16. 10. 1732 roku ze statutem królewskim z 1733 r. stojąc zarazem na jego czele ! Więcej szczegółów podam po dokonanych rejestracjach sądowych. 

KBS Więcbork reaktywowali 11. 11. 2002 r. w Więcborku: Prezes KBS Więcbork Tomasz Roman Bracka, Jerzy Dubielski, Mieczysław Ciepłuch, Edmund Bąkowski, Ryszard Dziekański, Marian Dąbecki, Janusz Holka, Kazimierz Wilczyński, Grzegorz Antczak, Marek Lisiecki, Tadeusz Poseld, Andrzej Rook, Marian Kielich, Marian Marach, Norbert Drozdowski. Jest to obecnie najstarsze Bractwo strzeleckie w Polsce.

Tomasz Roman Bracka

Kawaler Krzyża Oficerskiego Orderu Odrodzenia Polski

Polonia Restituta, Kawaler Krzyża Wolności i Solidarności